Het ministerie van Justitie en Veiligheid heeft de Wet implementatie richtlijn grensoverschrijdende omzettingen, fusies en splitsingen ter consultatie aangeboden.
Het voorstel geeft procedurele regels voor grensoverschrijdende omzettingen en splitsingen en wijzigt de procedurele regels voor grensoverschrijdende fusies. Daarnaast bevat het voorstel inhoudelijke regels voor de bescherming van aandeelhouders, schuldeisers en werknemers bij een grensoverschrijdende omzetting, fusie of splitsing.
Grensoverschrijdende omzettingen
Grensoverschrijdende omzettingen vinden de afgelopen jaren met enige regelmaat plaats in Nederland hoewel daarvoor in het Europese (en Nederlandse) recht nog geen regelgevend kader bestaat. Als rechtsbasis wordt bij een grensoverschrijdende omzetting een beroep gedaan op de vrijheid van vestiging.
De richtlijn voorziet in een geharmoniseerd kader voor grensoverschrijdende omzettingen van kapitaalvennootschappen. Een vennootschap kan via een grensoverschrijdende omzetting haar rechtsvorm naar het recht van een lidstaat van de EU of de Europese Economische Ruimte (EER) veranderen in een vergelijkbare rechtsvorm naar het recht van een andere lidstaat zonder haar rechtspersoonlijkheid te verliezen.
In deze richtlijn is tevens opgenomen dat de grensoverschrijdende omzetting op zichzelf geen gevolgen heeft voor de onderneming, haar vestigingen of arbeidsovereenkomsten met werknemers. Tot slot hebben de aandeelhouders die tegen de grensoverschrijdende omzetting stemmen, het recht op uittreding tegen vergoeding.
Grensoverschrijdende splitsingen
Het voorontwerp introduceert tevens de grensoverschrijdende juridische splitsing in ons recht. Ten gevolge van een grensoverschrijdende splitsing gaan activa en passiva onder algemene titel over van de splitsende vennootschap op een of meer nieuw opgerichte vennootschappen. Kort gezegd voorziet de richtlijn in de figuur van een (af)splitsing van een vennootschap naar Nederlands recht naar ten minste één nieuw opgerichte vennootschap in een andere lidstaat van de EU of de EER. En vice versa, (af)splitsing van een vennootschap in een andere lidstaat van de EU of EER naar ten minste een nieuw opgerichte Nederlandse vennootschap. De aandeelhouders die tegen de grensoverschrijdende splitsing stemmen hebben, net als bij de grensoverschrijdende omzetting, het recht op uittreding tegen vergoeding.
Grensoverschrijdende fusies
De richtlijn brengt tevens wijzigingen aan in de reeds in de Vennootschapsrichtlijn opgenomen regeling voor grensoverschrijdende fusies van kapitaalvennootschappen. Een grensoverschrijdende fusie betreft kort gezegd het samensmelten van twee of meer vennootschappen uit verschillende lidstaten van de EU of de EER. Het op bepaalde punten wijzigen van deze regeling wordt noodzakelijk geacht om de doeltreffendheid en efficiëntie van de regeling te vergroten. De volgende punten worden aangepast:
- Het bestuur van elke fuserende vennootschap moet een kennisgeving doen aan, kort gezegd, de aandeelhouders, de schuldeisers en de ondernemingsraad dat zij uiterlijk vijf dagen voor de datum waarop over de grensoverschrijdende fusie wordt besloten bij hun respectieve vennootschap opmerkingen kunnen indienen over het voorstel voor de grensoverschrijdende fusie. Deze kennisgeving moet tegelijk met het fusievoorstel openbaar worden gemaakt.
- De reeds opgenomen verzetsperiode van crediteuren wordt verlengd van één maand naar drie maanden.
- Aandeelhouders kunnen de hoogte van schadeloosstelling bij uittreding en de aandelenruilverhouding laten toetsen via de voorzitter van de Ondernemingskamer.
- Instellen van een bijzondere onderhandelingsgroep voor werknemersmedezeggenschap kan al vereist zijn bij een fuserende vennootschap met 80 of meer werknemers in plaats van de eerder opgenomen 200 of meer werknemers.
Fraudetoets
Tot slot dient een notaris, bij zowel de grensoverschrijdende omzetting als de grensoverschrijdende fusie als de grensoverschrijdende splitsing, naast een toets of aan formele eisen is voldaan ook een ‘fraudetoets’ uitvoeren.
De notaris wordt aangewezen als de in Nederland bevoegde instantie om het pre-attest af te geven. Bij het pre-attest wordt een fraudetoets ingevoerd. Dat betekent dat de notaris de verklaring niet afgeeft als hij vaststelt dat de grensoverschrijdende omzetting, fusie of splitsing is opgezet voor onrechtmatige of frauduleuze doeleinden die leiden tot of gericht zijn op ontduiking of omzeiling van Unie- of nationaal recht, of voor criminele doeleinden.
De uiterste datum waarop deze richtlijn moet zijn omgezet in Nederlands recht is 31 januari 2023.