Het benoemen van uitvoerende en niet-uitvoerende bestuurders voor de vereniging, stichting, coöperatie of onderlinge waarborgmaatschappij, ofwel het instellen van een one-tier board, zou al sinds enige tijd mogelijk moeten zijn.
Maar enkele dagen voorafgaand aan het in werking treden van de Wet bestuur en toezicht rechtspersonen (Wbtr) op 1 juli 2021, is de one-tier board, onderdeel van deze wet, uitgesteld. De reden voor dit uitstel is ons tot nu toe niet geheel duidelijk geworden.
Het formeel benoemen van een one-tier board en vervolgens registreren in het handelsregister van de Kamer van Koophandel, is kennelijk minder eenvoudig dan het lijkt. Hoe zit dat?
Wat is de kwestie?
Wij krijgen regelmatig de vraag van onze cliënten (vaak internationaal opererende stichtingen of verenigingen) of zij hun bestuurders al conform de one-tier board kunnen benoemen. Formeel is dat nog niet mogelijk, de specifieke wettekst is nog niet werking getreden en het als zodanig registreren van de “one-tier” bestuurders in het handelsregister kan tot op heden niet.
In de praktijk is het vaak wel mogelijk om een “one-tier” bestuursmodel te construeren. Maar dat betekent wel dat er zeer precieze omschrijvingen van taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van een “algemeen bestuur” en “dagelijks bestuur” (uitvoerend en niet-uitvoerend van aard) in de statuten moeten komen, om vervelende kwesties rond bestuurdersaansprakelijkheid te voorkomen.
Niet alleen een omslachtige en onwenselijke situatie, maar ook enigszins verwonderlijk aangezien het voor de N.V. en B.V. al jaren mogelijk is om uitvoerend en niet-uitvoerend bestuurders in de statuten op te nemen en in het handelsregister in te schrijven.
Het werd ons tot nu toe niet precies duidelijk waaróm de inwerkingtreding van dit gedeelte van de wet is uitgesteld en waarom een one-tier board nog steeds niet mogelijk is voor de vereniging, stichting, coöperatie of onderlinge waarborgmaatschappij.
Na enig onderzoek hebben wij meer helderheid over deze kwestie, met dank aan een artikel van prof. mr. G.J.C. Rensen “Sponsorloop voor de one tier?” uit de WPNR 30 juli – 6 augustus 2022.
Daarover straks meer. Maar eerst nog even over de one-tier board, hoe was het ook alweer?
De one-tier board; een korte terugblik
De one-tier board is onderdeel van de Wet Bestuur en Toezicht Rechtspersonen (Wbtr). Deze wet verschaft duidelijkheid in taken en verantwoordelijkheden van bestuurders en commissarissen van een vereniging, stichting, coöperatie of onderlinge waarborgmaatschappij. Op 1 juli 2021 zou de wet volledig in werking treden.
De one-tier board is een monistisch bestuursmodel waarbij de uitvoerende en de niet-uitvoerende bestuurders gezamenlijk één orgaan vormen. Dat betekent dat de toezichthouders deel uitmaken van het bestuur. Een organisatie heeft dan dus één bestuur waarin de directie en ook de toezichthouders zitten.
Daarbij moeten vooraf bepaalde taken worden neergelegd bij de niet-uitvoerende bestuurders. Het gaat dan om het houden van toezicht op de taakuitvoering door de bestuurders, het voorzitterschap van de raad van bestuur, het doen van voordracht van benoeming van bestuurders en het vaststellen van de bezoldiging van uitvoerende bestuurders.
Voor met name internationaal werkende stichtingen of verenigingen is de one-tier board interessant, aangezien deze goed aansluit bij het Angelsaksische bestuursmodel.
In specifieke gevallen, waar regelgeving in een sector bepaalt dat er een afzonderlijk toezichthoudend orgaan moet worden ingesteld, is het niet toegestaan om een one-tier board in te stellen.
Voor meer informatie over de Wbtr en de one-tier board verwijzen wij u graag naar onze eerdere blog over dit onderwerp.
Wat is de verklaring?
En dan nu terug naar de vraag waarom het tot op heden niet mogelijk is om de one-tier board voor de vereniging, stichting, coöperatie of onderlinge waarborgmaatschappij te registreren bij de Kamer van Koophandel?
Het antwoord blijkt even simpel als zorgelijk: er zijn onvoldoende financiële middelen om de wetstechnische mogelijkheid voor registratie in het handelsregister van de Kamer van Koophandel te realiseren en in te regelen. Tja… u zou denken dat het zo moeilijk niet kan zijn, maar helaas is het toch echt zo.
Er is dus een wet, maar helaas tot op heden op het gebied van de one-tier board buiten werking voor de vereniging, stichting, coöperatie en onderlinge waarborgmaatschappij.
Wordt (hopelijk spoedig) vervolgd…